De 3 meest gebruikte maatsoorten

Gebruik jij bij het pianospelen bladmuziek? Dan weet je vast wel dat ieder nieuw nummer in een andere maatsoort kan zijn geschreven.
Maar weet je ook welke maatsoorten er allemaal zijn en wat een maatsoort eigenlijk betekent?
In dit artikel leg ik je dat precies uit en vertel ik je wat de 3 meest gebruikte maatsoorten zijn.

Wat is een maatsoort?

Een maatsoort vertelt je hoeveel tellen er in iedere maat zitten. Dit kunnen 2, 3, 4, 6 of zelfs nog meer tellen zijn.
Dat betekent dat wanneer je een maatsoort met 3 tellen hebt, je in iedere maat tot 3 moet tellen.
Heb je een maatsoort met 4 tellen dan tel je in iedere maat tot 4.

Waar vindt je de maatsoort?

Vooraan de notenbalken staan de muzieksleutels.
Voor de rechterhand is dat de Vioolsleutel of G-sleutel.
Voor de linkerhand is dat de Bassleutel of F-sleutel.

Achter de muzieksleutels staat de maatsoort.
Hier zie je dan 2 cijfers boven elkaar staan zoals je hiernaast goed kunt zien.
De cijfers staan altijd zowel bij de vioolsleutel als de Bassleutel.

De maatsoort op de afbeelding hierboven is een 4-kwarts maatsoort.

Waar dient een maatsoort voor?

Aan een maatsoort kun je 2 dingen aflezen:

• Het bovenste cijfer van de maatsoort geeft aan hoeveel tellen er in de maat komen.
• Het onderste cijfer geeft aan welke noot er teleenheid is, met andere woorden: welke noot er 1 tel duurt.

Misschien denk je nu bij jezelf: “Ja, dat zal wel maar wat moet ik daarmee? Dat zegt me niets”.

Waar het weten van de maatsoort heel handig voor is, is dat je weet hoeveel tellen er in iedere maat komen. Als je namelijk een nieuw stukje gaat spelen en je begint gewoon de noten te spelen zonder te tellen dan kan het wel eens een héél ander stukje worden dan de componist (de schrijver van het stukje) heeft bedoeld.
Een liedje in een 4-kwarts maat is een soort mars, maar een liedje in een 3-kwarts maat is een wals, een dans. En dat is toch echt anders als een mars. Hieronder een voorbeeld van een liedje in een 4-kwarts maat waarbij je iedere maat tot 4 gaat tellen.

Zoals gezegd kun je aan het onderste cijfer zien welke noot er 1 tel duurt. De meest voorkomende zijn de kwart noot en de achtste noot.

In het artikel Noten en rusten kun je lezen wat een kwart noot en een achtste noot precies is.

Enkele voorbeelden van maatsoorten:

Bij deze afbeelding staat de 2 boven en de 4 onder, dit noemen we een 2-kwarts maat.
Omdat de 2 boven staat hebben we in iedere maat 2 tellen. 
En omdat de 4 onder staat duurt de kwart noot 1 tel.

Bij deze afbeelding staat de 3 boven en de 8 onder, dit noemen we een 3-achtste maat.
Omdat de 3 boven staat hebben we in iedere maat 3 tellen.
En omdat de 8 onder staat duurt de achtste noot nu 1 tel.

Het verschil tussen een kwarts-maatsoort en een achtste-maatsoort:

Zoals hierboven uitgelegd bestaat er een kwarts-maatsoort, dat zijn de 2-kwarts maat, de 3-kwarts maat en de 4-kwarts maat.
Maar ook een achtste-maatsoort, dat zijn de 3-achtste maat en de 6-achtste maat.

In de kwarts-maatsoort is de kwartnoot 1 tel en in de achtste-maatsoort is de achtste noot 1 tel.

Maar wat betekent dat nu als de kwart noot 1 tel is of als de achtste noot 1 tel is.
Je moet dan op een andere manier gaan tellen.
In een achtste maatsoort zijn alle noten 2x zo lang als in een kwart maatsoort.

Hieronder in de afbeelding kun je duidelijk zien wat er gebeurt.
Iedere noot is steeds 2x zo groot of 2x zo klein als de vorige (afhankelijk of je omhoog of omlaag gaat).
Hele noot – Halve noot – Kwart noot – Achtste noot – Zestiende noot.

In het rijtje van de KWARTS-MAATSOORT  zie je dat als:
De kwart noot 1 tel duurt
De halve noot 2 tellen duurt
En de hele noot 4 tellen duurt

Maar vervolgens zie je in de ACHTSTE-MAATSOORT dat als:
De achtste noot 1 tel duurt
De kwart noot 2 tellen duurt
En de halve noot 4 tellen duurt

Het is de manier van tellen die het grote verschil maakt tussen deze 2 maatsoorten.

Belangrijk om te onthouden:

Als je een nieuw liedje op je piano gaat spelen, dan kijk je eerst naar de maatsoort waarin het geschreven staat en kun je bij het instuderen ervan op de juiste manier gaan meetellen.

De 3 meest gebruikte maatsoorten:

Zoals ik je aan het begin van dit artikel vertelde zijn er in mijn ogen 3 meest gebruikte maatsoorten. En dat zijn:

De 3 kwarts maat
De 4 kwarts maat
En de 6 achtste maat

De meeste mensen die ik ken vinden de 4 kwarts maat de makkelijkste.
Laat je hieronder weten welke maatsoort jouw voorkeur heeft?