Wanneer je meer wilt weten over de namen van de piano toetsen dan is dit artikel precies voor jou.
Als je net begint met pianospelen en je zit achter een “echte” piano (de zgn. Akoestische piano) dan zou je eerste gedachte zomaar kunnen zijn: “Jeminee al die toetsen, hoe hou ik die allemaal uit elkaar, hoe kan ik die allemaal leren”.
Ik kan je nu meteen al zeggen, “Wees gerust want het is echt niet zo moeilijk als je nu waarschijnlijk denkt”.
De namen van de witte piano toetsen
Zoals je ziet heeft de piano witte en zwarte toetsen. De zwarte toetsen zijn opgedeeld in groepjes van 2 en 3 toetsen. Deze groepjes zwarte toetsen helpen je om de juiste witte toetsen te vinden. Want als de zwarte toetsen er niet waren dan had je 1 lange reeks met witte toetsen en zou je nooit direct kunnen zeggen “Deze toets heet zo en deze toets heet zo”.
Het grote geheim zit hem in de hoeveelheid toetsen. In beginsel gebruikt de muziek maar 7 verschillende noten. Dat kun je ook goed op de afbeelding hieronder zien.
Tussen de toets links van de 2 zwarte toetsen en de toets links van de volgende 2 zwarte toetsen liggen maar 7 witte toetsen.
De toetsen 1 en 1 klinken hetzelfde; 2 en 2 klinken hetzelfde; 3 en 3 klinken hetzelfde enz.
Die 7 tonen dat zijn de eerste 7 letters uit het alfabet:
A – B – C – D – E – F – G
Het alfabet begint met de letter A maar in de muziek beginnen we met de letter C omdat dit de belangrijkste noot is.
Zo krijg je dus de volgende reeks noten:
C – D – E – F – G – A – B – C – D – E – F – G – A – B – C
Zoals je ziet komt na de B gewoon weer de C en de D en de E enz.
De 7 tonen worden dus steeds maar weer herhaald en zo kun je nu meteen in een keer alle witte toetsen van de piano benoemen.
Dat viel mee toch?
Zoals je hieronder kunt zien heb ik meteen maar de Centrale C duidelijk aangegeven. De centrale C ligt ongeveer in het midden van de piano.
De namen van de zwarte toetsen
Na de namen van de witte toetsen gaan we nu kijken naar de namen van de zwarte piano toetsen.
Dit is iets moeilijker want iedere toets heeft namelijk 2 namen.
De naam van een noot die verhoogd is en de naam van een noot die verlaagd is.
Zoals ik je in het begin al vertelde hebben we in de muziek eigenlijk maar 7 verschillende noten. Maar ieder van die 7 noten kan verhoogd worden en verlaagd.
Dat betekent dat iedere noot dus 3 mogelijkheden heeft: gewoon – verhoogd – verlaagd
Dat zijn dus 21 verschillende tonen.
Een noot verhogen of verlagen doen we met voortekens, de kruisen en mollen. De 2 meest gebruikte voortekens zijn de kruis en de mol.
Bij een kruis # wordt de noot een halve toon verhoogd. Er komt dan IS achter de naam van de noot te staan.
D wordt Dis, F wordt Fis, C wordt Cis enz.
Bij een mol b wordt de noot een halve toon verlaagd. Er komt dan ES achter de naam van de noot te staan.
B wordt Bes, D wordt Des, C wordt Ces enz.
In een ander artikel dat ik geschreven heb kun je nog meer lezen over de juiste volgorde van de kruisen en de mollen.
Als we nu de C een halve toon gaan verhogen dan wordt dat een Cis. Op de piano gebruik je dan de zwarte toets die hoger ligt dan de C (een kruis verhoogt), je gaat daarvoor naar rechts.
Maar als je de D een halve toon gaat verlagen dan wordt dat een Des. Op de piano pak je dan juist de zwarte toets die lager ligt, dus naar links toe.
En zo zie je dat je voor een verhoogde C en een verlaagde D op dezelfde zwarte toets uitkomt.
Zo zie je dus dat iedere zwarte toets de naam heeft van een verhoogde toon, maar ook van een verlaagde toon. De zwarte toets klinkt in beide gevallen hetzelfde maar heeft of de naam van de verhoogde toon of de naam van de verlaagde toon.
Op het toetsenbord hierboven zie je een overzicht van alle namen van zowel de witte toetsen als de zwarte toetsen.
Misschien is je al iets geks opgevallen (als je heel goed kijkt naar de namen van de toetsen die groen zijn gemaakt).
Ik had je namelijk verteld dat je bij de noten die verlaagd worden ES achter de naam van de noot moet zetten.
Maar daar blijken 2 uitzonderingen bij te zijn en dat zijn de noten E en A (de klinkers), hier komt alleen een S achter te staan.
Zo wordt de E een Es en de A een As.
Nu ben ik benieuwd of het je helemaal duidelijk is waarom de zwarte toetsen 2 namen hebben. Laat je het hieronder weten?
En zeker ook als het toch nog onduidelijk is?
dus als ,ik goed versta is bv Cis hetzelfde als Des enz
maar waarom heet hier c niet do en D niet re enz
dus do re mi fa sol la si
Dank je Marc voor je reactie.
De Cis en de Des zijn inderdaad dezelfde toets en klinken ook hetzelfde. Net als de Fis en Ges, of de Ais en Bes.
Je speelt dezelfde toets, ze klinken hetzelfde maar de ene keer heeft hij de naam van een verhoogde noot en de andere keer de naam van een verlaagde noot.
In Nederland gebruiken we voor de benaming van de noten inderdaad gewoon: C D E F G A B C
DO RE MI wordt hier eigenlijk niet gebruikt.
Ik weet niet of jij uit Belgie komt, maar van andere cursisten had ik al begrepen dat in Belgie over het algemeen met DO RE MI wordt gewerkt.
Het heeft dus gewoon te maken met hoe we het gewend zijn en niet dat het een beter is als het ander.
Ik hoop dat het zo duidelijk is en wens je veel plezier met het pianospelen.
Vriendelijke groeten,
Tanya Tienpont
Ha Tanja,
Mooie en leerzame uitleg maar je geeft aan dat alle noten verhoogd of verlaagd kunnen worden op de piano maar waar zitten dan de ces en fes?
Vriendelijke groet
Hans
Hey Hans,
Fijn dat je de uitleg duidelijk vindt.
Je vraag om de Ces en de Fes is een hele goed vraag maar misschien ook wat lastig.
De verhogingen en verlagingen gaan steeds met een halve toon.
Om vanaf de C een halve toon omlaag te gaan kom je bij de toets B. Voor een C die verlaagd is speel je dus de B maar je noemt hem op dat moment de Ces.
Zo ook dus voor de Fes. Als je de F een halve toon verlaagd kom je bij de toets E.
Voor een verlaagde F speel je dus de E maar je noemt hem de Fes.
Ik hoop dat het zo een beetje duidelijk is.
Vriendelijke groeten,
Tanya