Parallelle en gelijknamige toonsoorten wat zijn dat nou weer?
In een ander artikel heb ik je al uitgelegd wat Toonsoorten zijn.
In dit artikel vertel ik je het verschil tussen Parallelle toonsoorten en Gelijknamige toonsoorten, want het zijn 2 verschillende dingen.
Parallelle en gelijknamige toonsoorten
Bij parallelle toonsoorten gaat het om toonsoorten met dezelfde voortekens.
Bij gelijknamige toonsoorten gaat het om toonsoorten met dezelfde naam.
Parallelle Toonsoorten
In de muziek kennen we Majeur toonsoorten en Mineur toonsoorten.
Een muziekstuk dat geschreven is in een majeur toonsoort heeft een vrolijk karakter, wat je ook duidelijk in de muziek terug hoort.
Een muziekstuk dat geschreven is in een mineur toonsoort is overduidelijk droevig. De uitdrukking “Hij is in mineur stemming” komt hier zeker vandaan.
Nu is het zo dat iedere majeur toonsoort een bijpassende mineur toonsoort heeft.
Dus heb je een bepaalde majeur toonsoort dan is er ook een mineur toonsoort die specifiek bij die majeur toonsoort hoort.
We noemen dit dan Parallelle toonsoorten.
Hoe vindt je een parallelle toonsoort?
Stel we hebben de majeur toonsoort van C.
Deze toonsoort heeft geen voortekens, dus geen kruizen en geen mollen. De majeur toonsoort van C bevat de volgende tonen:
C – D – E – F – G – A – B – C
Om nu de bijpassende toonsoort, ofwel de parallelle toonsoort te vinden, ga je vanaf de C een kleine terts (3 halve afstanden) omlaag.
Een kleine terts omlaag vanaf de C brengt je bij de A. En zo heb je dus de toonsoort van A mineur gevonden.
De toonsoorten C majeur en A mineur horen bij elkaar, we noemen dit Parallelle toonsoorten. Ze hebben allebei dezelfde voortekens, dus geen kruizen en geen mollen.
C majeur heeft de tonen: C – D – E – F – G – A – B – C
A mineur heeft de tonen: A – B – C – D – E – F – G – A
De parallel van G majeur
Wanneer je wilt weten welke voortekens een bepaalde toonsoort heeft kijk dan even bij Toonsoorten, daar leg ik het je precies uit.
De toonsoort G majeur heeft 1 kruis, de Fis. De tonen uit de toonsoort G majeur zijn: G – A – B – C – D – E – Fis – G
Om de parallel te vinden gaan we een kleine terts omlaag vanaf de G en zo kom je bij de E.
De toonsoorten G majeur en E mineur zijn parallelle toonsoorten, ze horen bij elkaar. Ze hebben dan ook dezelfde voortekens, de Fis.
G majeur heeft de tonen: G – A – B – C – D – E – Fis – G
E mineur heeft de tonen: E – Fis – G – A – B – C – D – E
De parallel van D majeur
De toonsoort van D majeur heeft 2 kruizen, Fis en Cis. De tonen uit de toonsoort van D majeur zijn: D – E – Fis – G – A – B – Cis – D
Voor de parallel gaan we een kleine terts omlaag en komen dan bij de B.
De toonsoorten D majeur en B mineur zijn parallelle toonsoorten, die bij elkaar horen. Ze hebben beide als voortekens de Fis en de Cis.
D majeur heeft de tonen: D – E – Fis – G – A – B – Cis – D
B mineur heeft de tonen: B – Cis – D – E – Fis – G – A – B
Wat kun je met deze kennis?
Wanneer je wilt weten in welke toonsoort een muziekstuk is geschreven dan kijk je altijd naar de voortekens die vooraan de notenbalk staan.
Met 0 of 1 of 2 kruizen of mollen wist je al (of misschien nog niet) welke majeur toonsoort daarbij hoort. Maar vanaf nu weet je ook dat het mogelijk is dat het niet om een majeur toonsoort gaat maar om een mineur toonsoort.
Ik geef mijn leerlingen en cursisten ook vaak de tip om naar het eind van het muziekstuk te kijken. Met welke noot of welk akkoord eindigt het stuk?
Als er geen voortekens zijn en het stuk eindigt niet met een C akkoord dan zal het hoogstwaarschijnlijk eindigen met een A akkoord.
Wellicht was je daar tot nu toe door in verwarring gebracht maar vanaf nu weet je dat het klopt omdat je zowel een majeur toonsoort als een mineur toonsoort bij bepaalde voortekens hebt.
Wanneer je weet in welke toonsoort een muziekstuk is geschreven kun je het stuk makkelijker gaan spelen omdat je dan bent voorbereid op de voortekens.
Gelijknamige Toonsoorten
Bij gelijknamige toonsoorten draait het niet om de voortekens maar om de naam van de toonsoort.
En ook hier hebben we te maken met majeur toonsoorten en mineur toonsoorten.
Als voorbeeld neem ik weer de toonsoort C majeur, deze heeft geen voortekens, dus geen kruizen en geen mollen.
De gelijknamige toonsoort is in dit geval de toonsoort van C mineur.
De toonsoort van C mineur heeft 3 mollen, de Bes, de Es en de As.
Nog een voorbeeld:
De toonsoort F majeur heeft als voortekens 1 mol, de Bes.
De gelijknamige toonsoort is de toonsoort van F mineur.
De toonsoort van F mineur heeft 4 mollen, de Bes, de Es, de As en de Des.
Ik hoor je denken, maar hoe weet ik nou zo snel dat de toonsoort van F mineur 4 mollen heeft?
Wel, we hebben het hiervoor gehad over de Parallelle toonsoorten en daar gingen we vanaf de majeur toonsoort een kleine terts (3 halve afstanden) omlaag.
En nu draaien we dat dus precies om, we weten de mineur toonsoort en gaan daar de majeur toonsoort bij zoeken door een kleine terts (3 halve afstanden) omhoog te gaan.
Vanaf de F een kleine terts omhoog kom je bij de As. Dus de toonsoort van As majeur en deze toonsoort heeft 4 mollen, F mineur heeft daardoor ook 4 mollen.
Je ziet dat gelijknamige toonsoorten volledig verschillende voortekens hebben maar wel dezelfde naam.
Wanneer je na het lezen van dit artikel denkt wel meer te willen weten van de muziektheorie, dan is wellicht de cursus Muziektheorie wat voor jou!
Ik zou het leuk vinden als je hieronder laat weten of het verschil tussen parallelle en gelijknamige toonsoorten nu helemaal duidelijk is!
